Kısa ve Öz Yazılar

Psikolojide Geyik: Toplumsal Güç İlişkilerinin ve İdeolojik Yapıların Siyasi Yansıması Sosyolojik ve psikolojik kavramların siyasal analizlerle harmanlandığı bir çağda yaşıyoruz. Psikolojide “geyik” terimi genellikle ciddi bir iletişim biçimi olmaktan çok, eğlenceli ve bazen derinlikten yoksun sohbetleri tanımlamak için kullanılır. Ancak bir siyaset bilimci bu terimi, toplumdaki güç ilişkilerinin, iktidarın ve bireylerin toplumsal konumlarının bir metaforu olarak ele alabilir. Peki, psikolojide geyik yapmak, aslında ne anlama gelir ve toplumsal yapıları, iktidar ilişkilerini nasıl etkiler? Bu yazıda, “geyik” kavramını sadece bir psikolojik terim olarak değil, aynı zamanda iktidar, ideoloji ve vatandaşlık çerçevesinde bir toplumsal analiz aracı olarak inceleyeceğiz. Erkeklerin güç odaklı stratejik…

Nezareti Ne Demektir? Edebiyatın Sessiz Tanığı Üzerine Bir İnceleme Edebiyat, kelimelerin yalnızca bir araya gelmesi değildir; her kelime, çağrışımların yankılandığı bir evrendir. “Nezaret” kelimesi de bu evrenin sessiz, fakat derinlikli sakinlerinden biridir. Yalnızca bir gözetme, bir denetleme anlamına gelmez; insanın kendine, topluma ve hayata dair içsel bakışını temsil eder. Nezaret, bir yandan otoritenin bakışını, diğer yandan vicdanın kendi kendini sınama hâlini taşır. Bu yönüyle edebiyatın ruhuna sinmiş bir temadır. Kelimenin Gücü: “Nezaret”in Dilsel Derinliği Nezaret Arapça kökenli bir kelimedir; “bakmak”, “göz kulak olmak”, “denetlemek” gibi anlamlara gelir. Fakat edebiyat, kelimelere yalnızca sözlük anlamı vermez; onlara duygusal bir yankı kazandırır. Nezaret,…

Kalp Krizi İlk Nereye Vurur? Bir sabah uyandığınızda göğsünüzde hafif bir baskı hissediyorsunuz. “Belki de dün akşam fazla kahve içtim,” diye düşünüyorsunuz. Fakat birkaç dakika sonra bu baskı, sanki göğsünüzün ortasında görünmeyen bir el sıkıyormuş gibi artıyor. Kalp krizi genellikle böyle sessiz ama güçlü bir şekilde kendini gösterir. Peki gerçekten, kalp krizi ilk nereye vurur? Kalp Krizi: Vücudun Sessiz Alarmı Kalp krizi, tıpta miyokard enfarktüsü olarak bilinir ve kalbe giden kan akışının aniden durmasıyla meydana gelir. Bu durum genellikle kalp damarlarının (koroner arterlerin) tıkanmasından kaynaklanır. Damar tıkanıklığı sonucunda, kalbin beslenemeyen bölgesi oksijensiz kalır ve bu doku ölmeye başlar. İlk vurduğu…

Geçici Görevlendirme Yasal mı? Antropolojik Bir Bakışla Güç, Kimlik ve Aidiyet Bir antropolog olarak her zaman kültürlerin çeşitliliğine, insan topluluklarının ritüellerle kurduğu görünmez bağlara hayran olmuşumdur. Her toplum, kendi düzenini yalnızca yasalarla değil, anlam sistemleriyle, sembollerle ve alışkanlıklarla da kurar. Geçici görevlendirme kavramı da bu anlam sistemlerinden biridir. Kâğıt üzerinde bir idari uygulama gibi görünse de, derinlerinde insanın yer, aidiyet ve otoriteyle kurduğu kadim ilişkiyi barındırır. “Geçici görevlendirme yasal mı?” sorusu bu yüzden yalnızca hukuki değil, aynı zamanda kültürel ve kimliksel bir sorudur. Ritüel Olarak Görevlendirme: Modern Bürokratik Törenler Antropoloji, bürokrasiyi bile bir tür ritüel olarak görür. Ritüellerin temel işlevi,…

Harbiyede tuvalet var mı? Şehrin ortasında bir sabrın, bir dostluğun hikâyesi O gece yıldızlar bile heyecanlıydı. Yazın en güzel akşamlarından biriydi. Elif ve Mert, haftalardır bekledikleri o konser için Harbiye’ye doğru yürürken şehrin sesleri aralarına karışıyordu. Sokak lambaları sarı bir tül gibi yollarını aydınlatıyor, ellerindeki biletler sanki bir rüyanın davetiyesi gibiydi. Neşeyle adımlarken Elif birden durdu, alnına düşen bir saç telini kenara itip fısıldadı: “Ya… Harbiye’de tuvalet var mı?” Harbiye geceleri ve küçük ayrıntıların önemi Mert gülümsedi. Erkeklerin o klasik rahatlığıyla, elini cebine sokup “Olmaz mı Elif, koskoca açıkhava burası! Hem konser başlamadan hallederiz.” dedi. Ama Elif’in yüzündeki ifade değişmedi.…

Bire Bir Görüşme Nedir? Kültürün Kalbine Yolculuk: Antropolojik Bir Bakış Bir antropolog olarak her yeni toplumla tanıştığımda, insanların yüz yüze iletişim kurma biçimleri beni büyüler. Her el sıkışma, her bakış, her sessizlik — aslında kültürün kodlarını içinde barındırır. Bu yüzden “bire bir görüşme” kavramı, sadece bir iletişim yöntemi değil, bir kültürel ritüeldir. Peki, bire bir görüşme nedir ve farklı toplumlarda bu karşılaşma biçimi neyi temsil eder? Bire Bir Görüşme: Yüz Yüze Gelen İki Dünyanın Diyaloğu Bire bir görüşme, iki bireyin doğrudan etkileşim kurduğu, sözlü ya da sözsüz iletişimle anlam inşa ettiği bir süreçtir. Ancak antropolojik açıdan bu, yalnızca bilgi paylaşımı…

Bağırsak Gurultusu İçin Ne İyi Gelir? Bilimsel ve Tarihsel Bir Yolculuk İnsan bedeninin çıkardığı sesler bazen utanç verici, bazen de gizemlidir. Bağırsak gurultusu, yani tıpta bilinen adıyla “borborygmus”, bu doğal seslerden biridir. Hepimiz bir toplantıda, derste ya da sessiz bir ortamda bu sesle karşılaşmışızdır. Peki, bu sesin ardında ne var? Daha önemlisi, bağırsak gurultusu için ne iyi gelir? Modern tıbbın gelişimiyle birlikte sindirim sistemi artık sadece bir “gıda işleme hattı” olarak değil, ikinci beyin olarak da tanımlanıyor. Dolayısıyla bağırsak gurultusu, yalnızca açlık sinyali değil; bedenin iç dengesine dair önemli bir göstergedir. Tarihte Bağırsak Seslerinin Anlamı Antik Yunan’da hekimler, sindirim seslerini…

Günümüzde Gölge Oyunu: Öğrenmenin Işığında Gölgeyle Yeniden Tanışmak Bir eğitimci için öğrenme, yalnızca bilgi edinme değil; dönüşümün kendisidir. Işıkla gölgenin dansında, çocukların merak dolu bakışlarında ya da bir sınıfın içindeki sessiz keşif anlarında öğrenmenin büyüsünü görürüz. Gölge oyunu, bu büyünün kadim ama canlı bir temsilidir. Geleneksel kökenlerinden bugüne, gölge oyunu öğrenmeyi sadece anlatan değil, yaşatan bir araçtır. Bugün “gölge oyunu” dediğimizde artık yalnızca Karagöz ve Hacivat’tan değil, pedagojik yaratıcılığın modern biçimlerinden söz ederiz. Çünkü çağdaş eğitimde her gölge, bir hikâyenin başlangıcı; her ışık, bir öğrenme fırsatıdır. Öğrenme Teorileri Işığında Gölge Oyunu Gölge oyununu modern eğitimin temelleriyle ilişkilendirdiğimizde, yapılandırmacı öğrenme teorisi…

Gluten İyi mi? Ekonomik Perspektiften Bir Analiz Ekonomi, sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçların nasıl karşılandığını inceler. Bu bağlamda, tüketici tercihlerinden gıda politikalarına kadar her şey aslında bir ekonomik kararın sonucudur. “Gluten iyi mi?” sorusu ilk bakışta sağlık veya beslenme eksenli bir tartışma gibi görünse de, bir ekonomistin gözünden bu soru aynı zamanda kaynakların dağılımı, piyasa dinamikleri ve toplumsal refah üzerine önemli bir sorgulamadır. — Glutenin Tanımı ve Ekonomik Bağlamı Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein grubudur. Gıda teknolojisinde unun elastikiyetini artırır, hamurun kabarmasını sağlar ve modern beslenme alışkanlıklarının vazgeçilmez unsurlarından biridir. Ancak son yıllarda glüten intoleransı ve çölyak hastalığına…

Bilimsel Merakla: Meryem Çarmıha Gerildi mi? Merak etmek insanın doğasında var. Dinler tarihiyle ilgilenirken akla gelen sorulardan biri de şu: Meryem çarmıha gerildi mi? Bu soruya bilimsel bir mercekten bakmak, sadece inanç metinlerini değil; tarihsel belgeleri, arkeolojik verileri ve akademik araştırmaları da göz önünde bulundurmayı gerektirir. Gelin bu konuyu birlikte sade, anlaşılır ve ilgi çekici bir biçimde inceleyelim. Kaynakların Sessizliği: İncil ve Kur’an Hristiyanlık kaynaklarında çarmıha gerilme anlatısı, Hz. İsa merkezlidir. İncil metinlerinde Hz. Meryem (Meryem Ana), çarmıh sahnesinde annelik duygusuyla acı çeken bir figür olarak karşımıza çıkar. Ancak kendisinin çarmıha gerildiğine dair hiçbir kayıt bulunmaz. İslam geleneğinde de Meryem,…